Gram altın ne kadar, değeri neden artıyor? – BBC News Türkçe

Ekonomistler bu durumu çeşitli faktörlere bağlıyor.

Bunların başında, ABD Başkanı Donald Trump tarafından ülkenin ticaret politikasında yapılan öngörülemez değişiklikler ve bunların piyasalara etkisi geliyor.

Trump’ın göreve başlamasından sonra yalnızca birkaç ay içinde altının dolar cinsinde değeri yüzde 28 yükseldi.

Jeopolitik belirsizlikle ilgili korkular da altının cazibesini artırdı.

Nisan ayında rekorlar kırdıktan sonra Mayıs’ta bir miktar gerileyen altının fiyatı, İsrail’le İran’ın birbirlerine roketlerle saldırmasının ardından tekrar arttı.

Madencilik endüstrisi tarafından finanse edilen bir ticaret birliği olan Dünya Altın Konseyi’nin kıdemli piyasa analisti Louise Street, “Bu tür koşullar, altın için mükemmel bir fırtına olarak değerlendirilebilir” diyor.

Türkiye’deki altın fiyatlarıysa sadece altının dolara karşı değer kazanmasından değil, Türk lirasının genel olarak değer kaybetmesinden de büyük oranda etkilendi.

Ancak İKO Başkanı Atayık’a göre altın fiyatları ne kadar yükselirse yükselsin Türk insanının ilgisi devam edecek:

“Altın ile ilk temas doğumdan sonra hediyeler ile başlar, birçok insanın ölümünden sonra kimseye yük olmamak adına kefen parası olarak kenara attığı altın ile sona erer. Herhalde dünyada altına bu kadar değer başka millet yoktur.”

Gram altına artan ilgiyi Google Trendler’de de görmek mümkün.

TL’nin değer kaybının hızlanmaya başladığı 2018’e kadar çeyrek altın aramaları, gram altından daha fazla, dönem dönem de birkaç katıydı.

Fakat 2018’de gram altın aramaları öne geçti. Bugün çeyrek altın aramalarının yaklaşık iki katı.

Bunun başlıca nedeni, gram altının çeyrek altından yaklaşık yüzde 40 daha ucuz olması.

Ocak 2001’de asgari ücretle 11 çeyrek altın alınabilirken, bugün ancak üç adet alınabiliyor.

Bu nedenle pek çok kişi çeyrek altın yerine gram altına yöneliyor.

Ancak İKO Başkanı Atayık “altınların gramı ne kadar düşerse maliyetleri de o kadar artıyor, ayar konusunda da problemler o kadar yükseliyor” diyor ve eklior:

“Hazine ve Maliye Bakanlığı, bu nedenle 7 Ağustos 2023 tarihinde çıkardığı genelge kapsamında, 22 ayar gram altın ve 1 gram altı altınların üretimine yasak getirdi, sadece kuruluş ve üretim izni verilen rafineriler tarafından 24 ayar gram altın üretimine devam edilmesi kararlaştırıldı.”

Yatırım bankası Goldman Sachs, altının onsunun 2025 sonunda 3 bin 700 dolar ve 2026 ortasında 4 bin dolara ulaşacağını tahmin ediyor.

ABD’de bir durgunluk yaşanması ya da ticaret savaşının tırmanması durumunda bu yılın sonlarına doğru 4 bin 500 dolar seviyesine bile çıkabileceğini söylüyor.

Goldman Sachs’ın küresel emtia araştırmaları eş başkanı Daan Struyven, “ABD hisse senedi piyasası altın piyasasından 200 kat daha büyük, dolayısıyla büyük hisse senedi veya tahvil piyasasındaki küçük bir hareket bile çok daha küçük olan altın piyasasında büyük bir yüzde artışı anlamına gelecektir” diyor.

Bazıları ise altın fiyatlarının çok hızlı yükseldiğini ve piyasada bir balon oluştuğunu, bu balonun patlayabileceğini düşünüyor.

Amerikan finans şirketi Morningstar’da sektör uzmanı olan Jon Mills, Mart ayında bir ons altının maliyetinin önümüzdeki birkaç yıl içinde 1.820 dolara düşebileceğini öne sürdüğünde manşetlere çıkmıştı.

Ona göre madencilik firmaları üretimlerini artırdıkça ve piyasaya daha fazla geri dönüştürülmüş altın girdikçe arz artacaktı.

Aynı zamanda merkez bankaları alımlarını azaltacak, talebi canlandıran diğer kısa vadeli baskılar azalacak ve fiyatlar düşecekti.

Bu tahminler o zamandan beri büyük ölçüde artan madencilik maliyetleri nedeniyle biraz yukarı doğru revize edildi.

Bu tahminlerin dolar bazlı olduğunu hatırlamakta fayda var.

Altının dolar cinsinden değeri sabit kalsa bile, Türk lirasının dolar karşısında olası bir değer kaybı, altının TL karşılığını aynı oranda artıracaktır.

Türk lirası son beş yılda dolar karşısında değerinin yüzde 82’sinden fazlasını yitirdi.