Kemaliye (Eğin), Erzincan’ın Fırat Nehri’nin Karasu kolu üzerinde yer alan, doğal, jeolojik, tarihi ve kültürel zenginlikleriyle öne çıkan bir ilçesidir. Munzur Dağları’nın batı kesiminde konumlanan Kemaliye, Türkiye’nin ekoturizm ve jeoturizm potansiyeli yüksek lokasyonlarından biridir.
Kemaliye, Munzur kireçtaşları, Kemaliye formasyonu ve ofiyolit karmaşığı gibi farklı jeolojik birimleri barındırır. Bölge, Neotetis Okyanusu’nun Geç Triyas’tan Geç Kretase’ye uzanan evrimi, tektonik hareketler ve karstik süreçlerle şekillenmiştir. Fırat Nehri’nin kuzey kollarından biri olan Karasu’nun açtığı Karanlık Kanyon (Taşyolu Kanyonu), yaklaşık 35 kilometre uzunluğu ve 1000 metreye varan derinliğiyle dünyanın en derin kanyonlarından biridir. Kanyon, karstik şekiller (lapyalar, mağaralar, koni şeklindeki tepeler) ve zengin fosil içeriğiyle bilimsel ve turistik açıdan oldukça önemlidir. Kemaliye çevresi Kadıgölü, Kırkgöz Kaynağı gibi karstik su kaynakları açısından oldukça zengindir. Munzur Dağları’nın engebeli yapısı, yer şekillerinin çeşitliliği ve gizemliliği ve kanyonun dik yamaçları, doğa ve su sporları, dağcılık, kanyon gezileri, yamaç paraşütü, doğa yürüyüşü gibi aktiviteler açısından eşsiz fırsatlar sunar. Bölgenin florası ve faunası endemik türler dahil zengin bir çeşitliliğe sahiptir ve fauna açısından dağ keçileri, kuşlar ve sürüngenler gibi çok çeşitli yaban hayatını barındırır.
Kemaliye’nin yerleşme tarihi XI. yüzyıla kadar uzanır. Osmanlı döneminde Kafkas kökenli ailelerin iskanıyla stratejik ve ticari önem kazanmıştır. Geleneksel mimarisi, eğimli arazide setler üzerine kurulu, ahşap ve taş malzeme kullanılarak inşa edilmiş, Fırat manzarasına yönelik çok katlı evleriyle dikkati çekmektedir. Geleneksel evler, divanhane, selamlık, tandır gibi mekanlarla Osmanlı kent kültürünü yansıtır. 2005’te SİT alanı ilan edilen ilçe merkezi, dut, ceviz ve çınar ağaçlarıyla çevrili yeşil dokusuyla doğa-mimari uyumunun nadide örneklerindendir. Evliya Çelebi ve Moltke gibi gezginler, Kemaliye’yi bağ-bahçe içindeki güzelliğiyle övmüşlerdir. XIX. yüzyılda ipek ve pamuk dokumacılığıyla da ünlü olan kemaliye tarih boyunca dışarıya çok sayıda göç vermiş, bu özellik (gurbet-gurbetçilik, memleket özlemi) ilçenin çok zengin olan halk edebiyatına ve müziğine de yansımıştır. Karanlık kanyon boyunca Sivas’a ulaşımı sağlamak için uzun yıllar boyunca yapımı süren Taş Yol’un öyküsü ve heyecan verici rotası yöreye ayrı bir gizem katmakta ve macera tutkunlarını buraya çekmektedir.
Kemaliye, ekoturizm, jeoturizm ve kültürel turizm için büyük potansiyele sahiptir. Fırat Kanyonu’nda tekne gezileri, jeolojik oluşumların gözlemlenmesi, karstik kaynaklar ve mağaralar, doğa severler ve bilim insanları için keşfedilmemiş olanaklar sunar. Yörede yer bilimleri, botanik ve yaban hayatı araştırmaları devam etmektedir. Geleneksel mimari, yerel kültür, spor ve turizm kapsamında yıl içinde birçok etkinlik ve festival düzenlenmektedir.
Kemaliye, jeolojik çeşitliliği, doğal güzellikleri, tarihi dokusu ve kültürel zenginlikleriyle Türkiye’nin eşsiz destinasyonlarından biridir. Ekoturizm ve jeoturizm odaklı sürdürülebilir turizm projeleriyle bu potansiyel daha da değerlendirilebilir.
News
