Güneş’imiz bir süredir çok kızgın ve bu öfkenin bedelini Elon Musk‘ın sahibi olduğu SpaceX şirketinin Starlink uydu filosunun üyeleri ödüyor!
Science Alert’ün haberine göre, Starlink uydularıyla ilgili yeni bir analiz, yaşanan sorunu gözler önüne serdi. Güneş hareketliliği en üst noktasına 2020 ile 2024 yılları arasında çıkarken, bu hareketliliğin doğrudan sonucu olarak düşen uydu sayısında da artış yaşandı.
NASA Goddard Uzay Uçuşu Merkezi’nde görev yapan uzay fizikçisi Denny Olivieira liderliğinde bir grup bilim insanı, bu dönemde Dünya’ya doğru düşen 523 Starlink uydusunu izledi ve Güneş’teki hareketlilikle kesin bir bağ olduğunu ortaya koydu.
“CİDDİ BİR ETKİSİ VAR”
Araştırmada “mevcut Güneş döngüsündeki yoğun hareketliliğin Starlink uydularının düşmesi üzerinde ciddi bir etkisi olduğunu gördük” ifadesi yer aldı. Araştırmacılar, “Bu, uydu yörüngesel sürtünme araştırmaları için çok heyecan verici bir an, zira düşük Dünya yörüngesindeki uydu sayısı ve Güneş hareketliliği insanlık tarihi boyunca gözlemlenen en yüksek noktada” yorumunu yaptı.
Güneş döngüsü, yıldızımızın yaklaşık 11 yıl süren hareketlilik döngüsüne verilen isim. Bu süre boyunca Güneş üzerindeki kutuplar, manyetik olarak tersine dönüyor ve bu hareket kendisini Güneş lekeleri, Güneş patlamaları ve taç kütle atımlarındaki artış ile gösteriyor. Bir süre sonra bu hareketlilik sona eriyor ve sonra tekrar yükselmeye başlıyor.
GÜNEŞ İÇİN NORMAL BİR DÖNGÜ
Bu Güneş için normal durum. İnsanlık bu süreci takip etmeye başladığından bu yana meydana gelen 25’inci döngüdeyiz ve bu kez yaşadığımız oldukça güçlü bir döngü.
Kayıtlara geçmiş en güçlüsü döngü olmasa da bilim insanlarının başlangıçta tahmin ettiklerinden daha güçlü bir döngü yaşanıyor bu yüzden de dünya üzerindeki etkisi daha kuvvetli.
Bolca kuzey ışığı hareketliliğine yol açmasının yanı sıra, Güneş’ten gelen parçacıkların atmosferin üst tabakasındaki sürtünmesi, bölgeyi ciddi şekilde ısıtıyor.
Biz yüzeyde bunu fark etmesek de yukarımızda biriken enerji, düşük Dünya yörüngesindeki uzay araçlarının sürtünmesini artırıyor. Bunun anlamı da söz konusu uzay araçlarının mevcut yörüngelerini takip edemeyip, uzayda kalabilmek için rotalarında düzenleme yapmak zorunda kalmaları.
Kısaca, Güneş hareketliliği, düşük Dünya yörüngesindeki uyduların hepsini etkiliyor.
YÖRÜNGEDE BİNLERCE STARLINK UYDUSU VAR
SpaceX bugüne dek 8 bin 873 Starlink uydusu fırlattı ve bunlardan 7 bin 669 tanesi hâlâ yörüngede.
Bu yüksek sayı, Güneş fırtınalarının yörüngedeki uydular üzerindeki etkisini ölçümleyebilmek için bolca fırsat sunuyor.
Araştırmacılar bu uyduların yörünge verilerini takip ederek, Güneş hareketliliği arttıkça, uyduların Dünya’ya doğru düşüşünün arttığını ortaya koydu.
2024 YILINDA TAM 316 STARLINK DÜŞTÜ!
SpaceX ilk Starlink uydularını 2019 yılında fırlattı ve ilk düşüşler 2020 yılında başladı, ancak rakam azdı: sadece 2 uydu.
2021’de 78 uydu düştü. 2022’de 99, 2023’te 88. 2024’te ise rakam uçtu ve 316 adet (yani bir önceki yılın 3,5 katından fazla sayıda) Starlink gökten düştü.
ARAŞTIRMACILARI ŞAŞIRTAN SONUÇ
Araştırmacılar bu düşüşleri, gerçekleştikleri dönemdeki jeomanyetik koşullarla, yani Güneş hareketliliğinin Dünya’da ne kadar etkili olduğuyla karşılaştırdı ve ortaya garip bir sonuç çıktı. Düşüşlerin yüzde 72’si zayıf jeomanyetik koşullarda meydana gelmişti, güçlü jeomanyetik fırtınalarda değil.
Bu da Güneş döngüsü sürecindeki sürtünme etkisinin zamanla artmış olmasının bir sonucu. Uydular tek bir hamlede düşmüyor, yörüngeleri giderek alçalıyor ve düşüyor. Ancak güçlü jeomanyetik fırtınalar sırasında düşen uyduların, diğer yüzde 72’lik gruba göre daha hızlı düştüğü bilgisi de araştırmacıların ortaya çıkardığı sonuçlardan.
Araştırmacılar şimdi bu sonuçları kullanarak, jeomanyetik fırtınalar sırasında yörüngesel sürtünme modellerini geliştirmeyi hedefliyor.
News
