Sadece CNN TÜRK’te: ABD’den itiraf! Dünya bu sözleri konuşacak… – Dünya Haberleri CNN TÜRK | Video

Rabia Asel Atmaca: Son verdiğiniz bir röportajda Washington’da bir toplantı yapıldığını ve 6 saat sürdüğünü söylediniz. Ayrıca Trump’ın Netanyahu’ya yoğun baskı yapmayı düşündüğünü belirttiniz. Ne tür bir baskıdan söz ediyoruz, değerlendirir misiniz?

Dr. Bishara Bahbah: Başkan Trump bu savaşın bitmesini istiyor. Ve bunu defalarca, alenen söyledi. Peki, başkan ne tür bir baskı uygulamayı planlıyor? Bilmiyorum. Ama kesinlikle Amerika Birleşik Devletleri’nin İsrail üzerinde muazzam bir nüfuzu var ve isterse bunu kullanabilir.

Rabia Asel Atmaca: Bildiğim kadarıyla Hamas’tan yapılan bir açıklamada, kapsamlı bir ateşkese hazır oldukları ve rehineleri serbest bırakarak savaşı sonlandırabilecekleri belirtildi. Ama bu Netanyahu hükümeti tarafından reddedildi. Detaylandırır mısınız şu an ne olup bitiyor?

Dr. Bishara Bahbah: Biliyorsunuz, bunun çeşitli aşamalarından geçtik. İlk başta Hamas, tüm rehinelerin serbest bırakılacağı ve karşılığında savaşın sona erdirileceği kapsamlı bir anlaşma istediğini söyleyen taraftı. Ve bu reddedildi. Bu Nisan ayının başındaydı. Bu, İsrail tarafından reddedildi. İsrail kısmi bir anlaşma yapmak istiyordu. Ve böylece kısmi bir anlaşma üzerinde anlaşmaya varmak için 3 ay, hatta belki 4 ay süren müzakereler gerçekleşti. Şimdi, 18 Mart’ta Hamas, İsrail’in son önerisine yanıt verdi ve neredeyse %98’ini kabul etti. O zamandan beri İsraillilerden kendilerinin yaptığı bu öneriyi reddedip reddetmedikleri veya kabul edip etmedikleri konusunda kimse bir şey duymadı. Ama Netanyahu’dan duyduğumuz şey, artık kapsamlı bir anlaşma istediği. Ve Başkan çarşamba günü, 20 rehinenin tamamının serbest bırakılmasını istediğini söyledi. İçeride değil, biliyorsunuz, belirli sayılarda değil ama hepsi serbest bırakılmasını istedi. Bu, sahadaki durumu değiştirecek ve Gazze’deki savaşı sona erdirecek. Ve Hamas, bu teklife neredeyse çok kısa bir süre içinde yanıt verdi ve kabul etti.

Rabia Asel Atmaca: Siz Hamas ve İsrail arasında Filistinli-ABD’li bir arabulucusunuz. Ayrıca ABD’nin mesajlarını da iletiyorsunuz. Ve ‘Her iki taraf da görüşmeler konusunda ciddi olursa savaş iki hafta içinde bitebilir’ dediniz ve anlaşma potansiyeli konusunda her zamankinden daha fazla olumlu işaret olduğunu söylediniz. Şimdi bu süreci nasıl değerlendiriyorsunuz?

Dr. Bishara Bahbah: Şu anda işler biraz belirsiz çünkü kapalı kapılar ardında devam eden müzakerelerin sonuçlarını bilmiyoruz.Ben bu müzakerelere dahil değilim. Ama, eğer bir irade varsa, çok hızlı bir şekilde bir anlaşma yapılabilir. Yani, gerçekçi olalım. Netanyahu, özünde Hamas’ın teslim olmasını gerektiren bir anlaşma istediğini söyledi. Bunun olacağını sanmıyorum. Hamas teslim olmaya istekli olmayacak. Hamas; İsraillilere değil, Arap ülkelerine yapacağı bazı silahsızlanmalardan bahsedebilir. Ama Hamas’ın teslim olmasını öneren herhangi bir anlaşmanın işe yarayacağını sanmıyorum. Çünkü Hamas bunu reddedecektir. İsrail’in hesaplarının ne olduğunu bilmiyorum çünkü zaman zaman ve oldukça sık değişiyor gibi görünüyorlar.

Rabia Asel Atmaca: Savaşın sonlandırılması olasılığını hangi taraf baltalıyor? Hamas mı, İsrail mi? Bildiğimiz kadarıyla, Hamas savaşı sonlandırmak istiyor. İsrail işgali devam ettiriyor. Bu konudaki değerlendirmeleriniz neler? Anlaşma olasılığını kimin bozduğu konusunda bir yüzde belirtebilir misiniz?

Dr. Bishara Bahbah: Bakın, her iki taraf da savaşın kendi şartlarına göre bitmesini istiyor. Hamas’ın kendi şartları var. İsrail’in kendi şartları var. Şimdi 18 Ağustos’ta sunulan son anlaşmada, Hamas, Arap ülkeleri ve diğer Filistinli gruplar tarafından İsrail’in teklifini kabul etmesi için baskı altına alındı. İsrail’in savaşı bitirmeyi kabul etmemek için bir bahane bulmaya çalıştığını söylediler. Öyleyse neden İsrail’in teklifini kabul etmiyorsunuz ve bakalım İsrail buna uyacak mı, uymayacak mı? Şimdi, İsrail’in buna uymadığı konusunda anlaştılar. Şimdi İsrailliler kapsamlı bir anlaşmaya dayalı bir anlaşma istiyor. Amerika Birleşik Devletleri’nin de görüşü bu. Tüm rehinelerin serbest bırakılması karşılığında bir dizi Filistinli tutsağın yanı sıra savaşın sona ermesini öngören kapsamlı bir anlaşma istiyorlar. Şimdi bu savaşın sona ermesi gerekiyor.

Rabia Asel Atmaca: ABD Başkanı Donald Trump, birkaç gün önce ‘Hamas’a tüm rehineleri serbest bıraksın deyin. 2, 5 veya 7 değil, hepsini. Ve her şey hızla değişecek, son bulacak’ dedi. Sizce ne kastediyordu Trump?

Dr. Bishara Bahbah: Başkan Trump biteceğini söyleyerek, Gazze’deki savaşı kastediyor. Başkan Gazze’de savaşın devam etmesini istemiyor. Ama aynı zamanda İsrailliler, ‘İç işlerimizi düzene sokup bu savaşı bitirebilmemiz için bize biraz zaman’ verin diyorlar. Şimdi, savaş İsrail’in bile kontrol edemediği veya kontrol etmek istemediği bir canavara dönüşmüş gibi görünüyor. Hangisi olduğundan emin değilim ama savaş herkesin iyiliği için bitmeli. Amerika Birleşik Devletleri ve sayın Witkoff’un tüm enerjilerini bu savaşı bitirmeye harcama konusunda çok ciddi olduklarına inanıyorum. Ben iki taraf arasında bir elçiden başka bir şey değilim. Bu savaşı bitirmek için elimden gelen her şeyi yapıyorum. Bunu yapmaktan fazlasıyla mutluyum çünkü acıyı görüyorum. Bu hafta itibarıyla, Filistin’deki İsrail hapishanelerindeki tutuklu sayısı 11 bini aştı. Ve bunların çoğu zulüm görmedi, yargılanmadı, yani suçlu olup olmadıklarını belirlemek için herhangi bir yasadışı sistemden geçmediler. Yani İsrail hapishanelerinde iradeleri dışında tutulan insanlar, ben onlara da rehine diyorum.

Rabia Asel Atmaca: Gazze ve İsrail’in yönetim açısından geleceğini nasıl değerlendiriyorsunuz? Gelecekte ne olacak?

Dr. Bishara Bahbah: Gazze Şeridi herkesin bildiği gibi harabe halinde. Araplar tarafından ödenen tüm Gazze Şeridi’nin yeniden inşası planları var. Batı Şeria ile Gazze arasında da önemli bir bağ olması gerekiyor. Çünkü bunlar, sonunda bir Filistin devletinin şemsiyesi altına girecek olan Filistin toprakları ve bu nedenle ayrılmamalılar. Şu anda Gazze’yi Filistin siyasi alanının geri kalanından, yani Batı Şeria ve Doğu Kudüs’ten süresiz olarak ayırmak için birçok girişim var. Ama Gazze’nin yeniden inşası gerekecek. Gazze’yi yeniden inşa etmenin 55 milyar dolara mal olacağı tahmin ediliyor. Gazze’yi Orta Doğu’nun bir rivierası olarak yeniden inşa edebilirsek öyle olsun ama Filistinliler için olsun, başkası için değil. Gazze halkı ülkelerini terk etmeye zorlanamaz ve zorlanmayacak. Bu kabul edilemez ve dünyadaki çoğu ülkenin Gazze’den mülteci kabul etmeyi düşünmemesinden çok memnunum. Bunu söyledikten sonra, şu anda birçok Gazzeli, artık canlarına kıyamadıkları için ayrılmak istiyor. Bana yazanlar var, diyorlar ki ‘Keşke bir nükleer bomba gelip bizi vursa ve bu dünyadan kurtulsak.’

Rabia Asel Atmaca: Son olarak size şunu sormayı istiyorum; Biliyorsunuz ki birçok Avrupa ülkesi, İsrail dernekleri ve uluslararası toplum, ‘Gazze’de gerçek bir kıtlık var diyor ama İsrailliler bunu inkar ediyor. BM tarafından resmi olarak ilan edilen kıtlık ve soykırım hakkında ne düşünüyorsunuz?

Dr. Bishara Bahbah: Dinleyin, Gazze’yi etnik olarak temizleme amacıyla ayrım gözetmeksizin insanları öldürenlerin soykırım olduğunu gördüğümde buna itiraz edemem. Bu konuda tartışmaya yer yok. Washington’daki birçok Amerikalı bu terime katılmazdı. Ama biliyorsunuz, bu terimin tanımı konusunda uzmanlar, dünyanın dört bir yanındaki birçok önde gelen Yahudi ve Holokost’tan sağ kurtulanlar da dahil olmak üzere Gazze’de yaşananları soykırım olarak nitelendirdi.