DOLAR 39,8124 -0.22%
EURO 46,8001 -0.21%
ALTIN 4.206,080,14
BITCOIN 4262466-1.0469%
İstanbul
26°

AÇIK

SABAHA KALAN SÜRE

123.000 yaşındaki mercan fosilleri ani, felaket deniz seviyesi yükselişi konusunda uyarıyor
  • GeoNews
  • Bilim
  • Coğrafya
  • 123.000 yaşındaki mercan fosilleri ani, felaket deniz seviyesi yükselişi konusunda uyarıyor

123.000 yaşındaki mercan fosilleri ani, felaket deniz seviyesi yükselişi konusunda uyarıyor

ABONE OL
Haziran 30, 2025 08:51
123.000 yaşındaki mercan fosilleri ani, felaket deniz seviyesi yükselişi konusunda uyarıyor
0

BEĞENDİM

ABONE OL

Kıyı planlamacıları dikkat ediyor: Hint Okyanusu’ndaki bir ada zincirinde bulunan fosil mercanlardan yeni ortaya çıkan kanıtlar, deniz seviyelerinin ısınma dünyamızda daha önce düşündüğünden daha dik bir şekilde yükselebileceğini gösteriyor.

Wisconsin-Madison Üniversitesi’nde jeobilim profesörü Andrea Dutton, “Bu bizim için iyi bir haber değil.” Florida Üniversitesi’ndeki Dutton ve doktora öğrencisi Karen Vyverberg, Seychelles Adaları’nda keşfedilen fosilize mercanları analiz eden Sydney Üniversitesi, Minnesota Üniversitesi Üniversitesi, Wellington Üniversitesi ve Massachusetts Üniversitesi Amherst’i içeren uluslararası bir işbirliğine liderlik etti.

Bu özel fosiller, araştırmacıların geçmiş deniz seviyelerini yeniden inşa etmeleri için olağanüstü bir fırsat sağladı. Bu kısmen, sadece deniz yüzeyine çok yakın sığlarda yaşayan mercan türlerinin kalıntılarıdır. Tropikal konumları, yerel deniz seviyeleri üzerinde daha belirgin bir etkiye sahip olan geçmiş buz tabakalarından uzak oldukları anlamına gelir.

Ekip, adalardaki çeşitli yüksekliklerden iki düzine fosil mercanın yaşlarını belirleyerek ve fosillerin etrafındaki tortuları analiz ederek zengin bir içgörü topladı. Bulgular 13 Haziran’da dergide yayınlanacak Bilim ilerlemeleri.

Birincisi, ekip en yüksek küresel deniz seviyelerinin zamanlamasını 122 ila 123.000 yıl öncesine kadar doğruladı. Bu, küresel sıcaklıkların aslında şimdi olduklarına çok benzediği son buzullar olarak bilinen bir dönemde idi. Böyle kesin bir tarih bize küresel iklim ve deniz seviyeleri arasındaki ilişkiyi daha iyi anlamayı sağlar.

Belki de daha da önemlisi, araştırmacılar 6.000 yıl boyunca son dört yıl boyunca son derece deniz seviyelerine kadar üç farklı dönem ani ve keskin deniz seviyesi artışı olduğunu keşfettiler. Deniz seviyesindeki bu ani darbeler, düşen deniz dönemleri ile noktalandı ve Dutton, Grönland ve Antarktika’daki kutup buz tabakalarının-Seyşeller Adaları’ndan binlerce mil uzakta-hızla değiştiği zamanlara işaret ettiklerini söylüyor.

Dutton, “Bu, hem buz tabakası hacminde hem de deniz seviyesi değişiminde bu çok hızlı, dinamik değişim için potansiyel olduğunu söylüyor” diyor. Diyerek şöyle devam etti: “Bu, kıyı planlamacıları, politika yapıcılar ve risk yönetimi işlerindeki kişiler için çok önemlidir.”

Ekibin belgelediği deniz seviyesine yükselir ve düşer, şimdiki ve son buzullar arasında temel bir farka işaret eder, bu da bazen mevcut ve gelecekteki iklimin iki zaman periyodu arasındaki benzer sıcaklıklar nedeniyle buz tabakalarını ve deniz seviyelerini nasıl etkileyebileceğini anlamak için bir model olarak kullanılır.

Dutton, “Bu dalgalanmalar, kutup buz tabakalarının da hizalanmayan iki yarıkürede sıcaklık değişiklikleri sonucunda birbirleriyle büyüyen ve aşamadan küçüldüğünü gösteriyor” diyor. “Bu nedenle, deniz seviyesi bu sıcak dönemde mevcut olduğundan en az birkaç metre daha yüksek olsa da, sıcaklık her iki yarıkürede de bugün olduğu gibi yükselirse, gelecekteki deniz seviyesinin yükselişinin o zamandan daha büyük olmasını bekleyebiliriz.”

Araştırmacılar bir tane daha ayık gözlem yaptılar: Belirledikleri deniz seviyesindeki yükselişin keskin darbelerinden biri, Atlantik Okyanusu’nda çalışan diğer ekipler tarafından toplanan kanıtlara göre, Kuzey Amerika’daki büyük bir buz tabakasının son kalıntılarının muhtemelen çöktüğü zaman meydana geldi.

Bugün büyük bir Kuzey Amerika buz tabakası olmasa da, Dutton bu bulgunun günümüzdeki diğer buz tabakalarının dinamiklerini anlamak için önemli sonuçları olduğunu söylüyor. Bunun nedeni, çoğu bilim insanının daha önce bir Kuzey Amerika buz tabakasını son buzullar sırasında deniz seviyesi dinamiklerinde önemli bir faktör olarak görmemiştir.

Dutton, “Ama Kuzey Amerika’da hala bu sıcak dönemde Kuzey Amerika’da mevcut olsaydı, belgelediğimiz yükselişin bir kısmı Antarktika gibi başka bir buz tabakasından daha fazla eriyik su gerektirecekti.” Diyor. Diyerek şöyle devam etti: “Bu, Antarktika’nın ısınmaya daha önce tanıdığımızdan daha duyarlı olduğunu gösterecekti, çünkü kıtadan akan deniz seviyesindeki yükselişin tam kapsamı Kuzey Amerika’daki bir kalıntı buz tabakası tarafından maskelendi.”

Dutton, bütünlükte yeni kanıtların, binlerce yıl önceki fosilleşmiş mercanlar sayesinde, mevcut projeksiyonların gösterdiği gibi iklim değişikliği sayesinde deniz seviyelerinin iklim değişikliği sayesinde daha da hızlı ve daha yüksek olabileceğini gösterdiğini söylüyor.

“Gelecekte, daha önce meydana gelen ısınma miktarına dayanarak 10 metrelik küresel ortalama deniz seviyesi artışına bakıyor olabiliriz” diyor.

İyi haber, Dutton’un gördüğü gibi, toplumun iklim değişikliğinin deniz seviyeleri üzerindeki etkisini köreltme araçlarına sahip olmasıdır.

Dutton, “Sera gazı emisyonlarımızı çizmek için ne kadar çok yaparsak ve bunu daha hızlı yaparsak, en kötü senaryoların yaşadığımız gerçekliğimiz olmasını engelleyebilir.”

Bu araştırma Ulusal Bilim Vakfı’ndan fon aldı (Hibe Ödülleri 1155495, 1159040, 1934477, 2035080 ve 2202913).

En az 10 karakter gerekli


HIZLI YORUM YAP