ABD, İran’da nükleer tesisleri vurdu – BBC News Türkçe

ABD Başkanı “barış hızla gelmezse” bu hedeflere yöneleceklerini söyledi.

Saldırı sonrası ABD Savunma Bakanlığı Pentagon’da da bir bilgilendirme yapıldı.

Savunma Bakanı Pete Hegseth, olası bir İran misillemesine büyük bir karşılık verileceğini söyledi ve İran’a barış yolunu seçmesi çağrısı yaptı.

Hegseth, “Başkan Trump’ın planladığı operasyon cesur ve harikaydı. Dünyaya Amerikan caydırıcılığının geri döndüğünü gösteriyordu. Bu başkan konuştuğunda, dünya dinlemeli” dedi.

Bu bombaların ilk kez kullanıldığı da kaydedildi.

Dan Caine, maksimum gizlilik içinde yapıldığı söyleyen operasyonda, hava güçlerine karşı bir saldırı olmadığını da söyledi.

Operasyonda Tomahawk füzeleri de kullanıldı.

Bilgilendirmede, nükleer tesislere yönelik ilk tespitlerin “ciddi hasar ve yıkım” gösterdiği açıklandı. Tahran tesislerin ciddi hasar gördüğü iddiasını reddediyor.

ABD Başkan Yardımcısı JD Vance de olası bir misillemeye karşı ABD’nin hazır olduğunu söyledi. Vance İran’ın nükleer programının çok geriye gittiğini de savundu.

NBC News kanalına konuşan Vance, ABD’nin İran ile savaşta olmadığını, “İran’ın nükleer hırslarıyla savaşıldığını” söyledi.

Saldırı karşısında Tahran yönetiminin nasıl bir tavır takınacağı izlenirken, uluslararası toplumdan tansiyonun düşürülmesi çağrıları geliyor.

İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan, ABD’nin “saldırganlıklarına bir yanıt alması gerektiğini” söyledi.

İran Cumhurbaşkanlığının internet sitesinde yayımlanan açıklamada Pezeşkiyan, ABD’nin İran’ın nükleer tesislerini vurmasını, ülkenin “askeri saldırıya maruz kaldığı” şeklinde değerlendirdi.

“Her zaman uluslararası hukuk çerçevesinde angajmana ve müzakereye hazır olduğumuzu belirttik, ancak mantığı kabul etmek yerine diğer taraf İran ulusunun teslim olmasını talep etti” dedi.

Pezeşkiyan sözlerini şöyle sürdürdü:

“Ulusumuz asla zorbalığa ve baskıya teslim olmayacak ve saldırganlığa uygun şekilde yanıt vermesi doğaldır.”

İran’ın dini lideri Ali Hamaney henüz bir açıklama yapmadı.

Amerikalı liderler, bombalamanın yalnızca nükleer programa yönelik olduğunun altını çiziyor.

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, bombalama sonrası açıklamasında Trump’ı tebrik ederek saldırıların, Ortadoğu ve dünyanın kalanını “refah ve barış dolu bir geleceğe taşıyacağını” söyledi.

Türk Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada da, çatışmanın yayılması ve güvenlik ortamının istikrarsızlaşmasıriskinin “en üst düzeye” çıktığı kaydedildi.

Tarafları sorumlu davranmaya çağıran açıklamada “Türkiye, üzerine düşen sorumluluğu yerine getirmeye ve yapıcı katkılar sunmaya hazırdır” denildi.

Saldırıyı izleyen saatlerde İran devlet televizyonunun üst düzey yetkililerinden Hassan Abedini, canlı yayında bu üç tesisin “bir süre önce” boşaltıldığını söyledi.

Abedini, bu nedenle Trump’ın söyledikleri “doğru bile olsa” İran’ın “büyük bir darbe almadığını” savundu.

Devlet televizyonunda ABD hedefleri ve vatandaşlarının meşru hedef haline geldiği ifade edildi.

İran Dışişleri Bakanı Abbas Arakçı, İran’ın egemenliğini savunmak için “tüm seçenekleri” saklı tuttuğunu söyledi.

Arakçı daha sonra yaptığı bir X paylaşımında “İngiltere ve AB Yüksek Temsilcisi’ne göre masaya ‘dönmesi’ gereken İran. Fakat İran, asla terk etmediği, hatta havaya uçurmadığı bir şeye nasıl geri dönebilir?” ifadelerini kullandı.

Açıklamalarına İslam İşbirliği Teşkilatı toplantısı için bulunduğu İstanbul’da devam eden Arakçı, saldırıların etkisinin halen incelendiğini söyledi.

Arakçı, “ABD çok kalın bir kırmızı çizgiyi aştı” dedi.

Arakçı 23 Haziran Pazartesi Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile görüşecek.

BBC’ye konuşan İsrail Cumhurbaşkanı Isaac Herzog, saldırılardan “İran’ın nükleer programının önemli ölçüde etkilendiğini” söyledi.

Tesislerdeki hasarın boyutları henüz bağımsız kaynaklar tarafından doğrulanmadı.

BBC’nin ABD’deki ortağı CBS News, saldırı öncesi Washington’dan “diplomatik” adımlar geldiğini bildirdi.

CBS’e göre ABD, 21 Haziran Cumartesi günü İran’a planlarının bu saldırılarla sınırlı olduğunu mesajını gönderdi. İranlı yetkililere ABD’nin “rejim değişikliği planlamadığı” söylendi.

İsrailli bir yetkili ülkenin devlet televizyonuna yaptığı açıklamada İsrail’in ABD ile “tam koordinasyon” içinde olduğunu söyledi.

Ülkede güvenlik önlemlerinin artırıldığı belirtildi.

Amerikalı bir yetkili tesislerin bombalanmasında B-2 uçaklarının kullanıldığını söyledi.

B-2, GBU-57A/B Massive Ordnance Penetrator (MOP) bombasını taşıyabilen tek bombardıman uçağı.

MOP, dünyanın en büyük nükleer olmayan “sığınak delici” bombası olarak tanımlanıyor.

ABD Savunma Bakanlığı yetkilileri Amerikan CBS kanalına saldırıda bu bombaların kullanıldığını teyit etti.

Yetkililer hedef alınan her bir tesise ikişer adet MOP bombası bırakıldığını söyledi.

ABD’nin İsrail – İran çatışmasına fiilen dahil olması sonrası başkentlerden açıklamalar geliyor.

İngiltere Başbakanı Keir Starmer, İran’ın nükleer silah sahibi olmasına asla izin verilmemesi gerektiğini söyledi ve Tahran’a müzakere masasına dönme çağrısı yaptı.

Avrupa Birliği Dış Politika Yüksek Temsilcisi Kaja KallasX hesabından yaptığı paylaşımda “İran’ın nükleer silah geliştirmesine izin verilmemeli, bu uluslararası güvenliğe tehdit oluşturacaktır” dedi ve tarafların müzakere masasına dönmesini istedi.

Kallas, AB dışişleri bakanlarının Pazartesi günü durumu görüşeceğini de aktardı.

İngiltere, Almanya ve Fransa liderleri ortak açıklamayla İran’a misilleme saldırısında bulunmayarak, bölgedeki tansiyonu düşürme çağrısı yaptı.

Katar Dışişleri Bakanlığı’ndan da açıklama yapıldı ve gelişmelerin “derin endişe” yarattığı kaydedildi. Açıklamada gelişmelerin “uluslararası düzeyde felaket niteliğinde sonuçlara yol açabileceği” uyarısı da yapıldı.

Rusya, Küba ve Venezuela ABD bombalamasını kınadı.

İsrail, 13 Haziran’da İran’a hava saldırıları düzenledi.

İki ülke o tarihten beri birbirini karşılıklı olarak bombalıyor.

İsrail, ABD’nin saldırılara katılması çağrısı yapıyordu.

Trump, 18 Haziran’da ülkenin İran’a saldırması olasılığı hakkında “Bunu yapabilirim de yapmayabilirim de… Kimse ne yapmak istediğimi bilmiyor” demişti.

Beyaz Saray’dan yapılan son açıklamada Trump’ın kararını iki hafta içinde vereceği söylenmişti.