26 Eylül 2025 Cuma
Şehirleşme Süreçleri ve Çevresel Etkileri
Pankreas Kanserinde Erken Teşhis: Fekal Mikrobiyal Analizin Geleceği
Son Dakika: Küresel Piyasalar Sarsılıyor
İsrail ordusu, yardım kuyruğundaki Filistinlilerin öldürülmesiyle ilgili soruşturma başlattı
Ortadoğu'da Barış Umutları
Yeni bir araştırmaya göre, tropikal bölgelerdeki ormansızlaşma, son 20 yılda sıcaklığa bağlı hastalıklar nedeniyle yarım milyondan fazla insanın ölümüne neden oldu. Araştırmanın yazarları, Amazon, Kongo ve Güneydoğu Asya’daki yağmur ormanlarında yapılan arazi temizliğinin sıcaklığı artırdığını çünkü bu temizliğin gölgelenmeyi azalttığını, yağış miktarını düşürdüğünü ve yangın riskini artırdığını belirtiyor.
Küresel ilkimdeki bozulmaya ek olarak ormansızlaşma, etkilenen bölgelerde yaşayan insanların maruz kaldığı ısınmanın üçte birinden fazlasından sorumlu durumda. 2001 ile 2020 yılları arasında tropikal bölgelerde yaklaşık 345 milyon insan bu ormansızlaşma kaynaklı yerel ısınmadan etkilenirken, bu insanların 2,6 milyonu için bu durum, maruz kaldıkları sıcaklığa 3°C daha eklenmesi anlamına da geldi.
Söz konusu ısınma pek çok durumda ölümcül oldu. Araştırmacılar, ormansızlaşmaya bağlı ısınmanın 20 yıllık dönemde yılda ortalama 28 bin 330 ölüme neden olduğunu tahmin etti. Bu ölümlerin yarısından fazlası, ısıya karşı savunmasız bölgelerdeki büyük nüfus nedeniyle Güneydoğu Asya’da gerçekleşti. Yaklaşık üçte biri tropikal Afrika’da, geri kalanı ise Orta ve Güney Amerika’da meydana geldi.
Yeni çalışma, Çarşamba günü Nature Climate Change dergisinde yayımlandı. Brezilya, Gana ve Birleşik Krallık’tan araştırmacılar, çalışma kapsamında tropikal bölgelerdeki arazi temizliğinden etkilenen alanlarda kazaya bağlı olmayan ölüm oranları ile sıcaklıkları karşılaştırdı.
Daha önce yapılan çalışmalar, ağaç kesimi ve ağaç yakmanın uzun vadeli yerel ısınmalara yol açtığını göstermişti. Ancak bu yeni makale, bunun sonucunda ortaya çıkan ölümleri hesaplayan ilk çalışma oldu. Leeds Üniversitesi’nden Prof. Dominick Spracklen, verilen mesajın “ormansızlaşma öldürür” olduğunu söyledi. Birçok insanın bu bulgulardan şok olacağını düşündüğünü belirten Spracklen, ormansızlaşmanın yerel tehlikelerinin, genellikle küresel iklim tartışmaları ve tarımsal sınırların piyasa odaklı genişlemesi içinde kaybolduğuna da dikkat çekti.
Spracklen örnek olarak, devasa soya fasulyesi tarlaları için büyük oranda ormansızlaştırılmış olan Brezilya’daki Mato Grosso bölgesine işaret etti. Bu bölgedeki çiftçiler şu anda daha fazla araziyi temizleyip tarıma açabilmek için Amazon’daki soya moratoryumunun sona erdirilmesi için baskı yapıyorlar.
Spracklen, orman örtüsünü korumanın hayat kurtaracağını ve tarımsal üretimi artıracağını belirterek ekledi:
“Eğer Mato Grosso ormanlarını ayakta tutabilirse, oradaki insanlar daha az sıcaklık stresi yaşayacak. Bu sadece Batı dünyasının, küresel iklim adına ormanları koruma çağrısı değil. Ormanlar yerel topluluklara doğrudan fayda sağlıyor. Bir yandan sıcaklığı düzenliyor, yağmur getiriyor ve bir yandan da insanların geçimini sağladığı tarımı destekliyor. Bu ormanlar boş boş durmuyor. Gerçekten çok çalışıyorlar ve bizim için son derece önemli bir görev üstleniyorlar.”